Bên trong những mẫu mã sang trọng, dưới những nước sơn bóng đẹp của chiếc quan tài là lớp ván ọp ẹp mục nát, rẻ tiền chỉ đáng giá vài triệu nhưng được mấy tay “cò” mai táng sẽ hết lên mấy chục triệu.
Khi những người địa phương lên các trung tâm thành phố để mưu sinh kiếm sống đột ngột gia đình có ma chay, không bà con hay người thân cận bên mình, vào những khoảnh khắc bối rối ấy họ chỉ trông mong nhờ vào các dịch vụ chuyên tổ chức mai táng từ A đến Z. Và đây chính là lợi thế thích hợp nhất không chần chờ phút nào các tay “Cò” nhảy vào trục lợi với gia quyến của người quá cố để kinh doanh.
Theo lời kể của Chị Nguyễn Thị Bích Trâm (sinh năm 1970, quê Nghệ An) cùng với cha già vào TP HCM sinh sống, lập nghiệp tại quận 3 từ năm 2000, bằng nghề buôn bán quán nhậu nhỏ. Chẳng may bi kịch ập đến gia đình, Cha của chị đột ngột bất tỉnh lâm sàn và đã ra đi. “Khi trong xóm hay tin cha tôi mất, nhiều người đến thăm động viên và chia sẻ nỗi buồn cùng gia đình, họ động viên tinh thần và hỏi thăm có ai lo việc cúng bái và tang lễ cho chưa để họ giới thiệu giúp. Không biết từ lúc nào, liên tục các cuộc gọi đứng ra nhận tổ chức tang lễ một cách bao trọn gói từ A đến Z theo từng các Tôn giáo. Gia đình đang trong hoàn cảnh bối rối, đơn chiếc lại gặp được người tận tâm và nhiệt tình chu đáo đứng ra lo liệu ổn thỏa tất cả mọi thứ cho hậu sự như vậy nên tôi không hề đắn đo, tính toán suy nghĩ bất cứ gì. Người giới thiệu dịch vụ tên Minh cho hay, chuyên nhận các dịch vụ mai táng trọn gói khắp nơi trên thành phố, với giá cả hợp lý phải chăng”.
Chị còn chia sẻ thêm, Minh đưa ra hai dịch vụ đó là hỏa táng và đào huyệt chôn cất. Anh còn cho biết thêm có 3 loại giá là 30, 35 và 40 triệu đồng, bao trọn gói gồm cả một quan tài, xe chở quan tài, xe khách 50 chỗ, một xe dẫn đường, áo tang và các nghi thức tẩm liệm, xác được ướp bằng trà hoa lài, vàng mã được rải dọc đường khi đưa tiễn, khiêng chuyển quan tài về nơi an nghỉ cuối cùng. Nếu chị muốn ưu tiên các dịch vụ nào nữa phát sinh thêm phí ấy sẽ tính phần của chị ngoại trừ những điều trên.
Chị Trâm còn thuật lại lời của “cò” Minh nói: “Chúng tôi sẽ phục vụ tận tình tất cả các chương trình nếu gia đình chị có nhu cầu làm long trọng và chuyên nghiệp như việc mời thầy về tụng chuyên nghiệp, thổi kèn tây, kèn cùng với các ban nhạc. Chúng tôi sẽ nhận tiền cọc trước hợp đồng là 50%, riêng các chương trình kêu thêm phải đặt và thanh toán trước. Cứ xem như chị làm chọn báo hiếu cho cha mình lần cuối đi, chị phải chọn loại hòm tốt, loại giá bao trọn 40 triệu đồng để làm trọn vẹn đúng đạo nghĩa của con cái”.
Chị Trâm nói với thái độ bức xúc “Nghe lời thuyết phục của “Cò” Minh, tôi tin một cách không do dự, tôi chọn loại hòm tốt nhất, bao trọn với gói dịch vụ 40 triệu đồng. Nhìn từ xa tôi thấy chiếc quan tài rất đẹp với màu sơn được phủ lên một lớp sơn mịn sáng bóng, khi mở lồng kính ra tôi thấy còn hài lòng hơn nữa với lồng kính rất uy nghiêm và trang trọng. Tuy nhiên, khi đóng nắp hòm lại tôi nhìn kỹ hơn thấy bên cạnh góc bị bong tróc, chỉ là một lớp gỗ mỏng trang trí thêm bên ngoài, bên trong một loại ván ép trông rất tơi xốp”.
Chị Trâm tâm sự điều này mong muốn nếu ai gặp hoàn cảnh tương tự như mình thì nên chú ý hết sức cảnh giác, mặc dù tang gia đang bối rối nhưng cũng đừng quá tin lời của những tay “cò” tổ chức mai táng.
Một tay “cò” khác tên Thanh (sinh 1975, quê Cà Mau, sinh sống ở TP HCM) bày chiêu trò: “Tôi chỉ hướng dẫn phần cơ bản, nghề dạy nghề, công việc này đòi hỏi tính phải lanh lẹ, nói chuyện phải khéo léo, dễ thuyết phục lòng tin tưởng của khách hàng. Một ngày mất có mấy người đâu, làm “cò” mà chỉ hết các bí quyết, các chiêu trò mánh khóe thì lấy gì mà sống. Bước đầu tiên để triển khai việc này, đến các cơ sở trại hòm bán quan tài, tham khảo và nắm rõ hết các khung giá đưa ra cho dịch vụ mai táng trọn gói.
Sau khi đã nắm rõ đầy đủ các thông tin, khi phát hiện gia đình nào vừa có người đã mất, bước vào “chào hàng “ liền, thỏa thuận giá được hay không sẽ tùy thuộc vào tài năng và cách thuyết phục trong lúc nói chuyện. Nếu bạn mới bước vào nghề còn lạ nước lạ cái, thì mình chỉ cần gọi điện thoại, giới thiệu có người đã mất là bạn sẽ được tiền hoa hồng rồi”.
Anh Cao Văn Hai ( sinh năm 1960, người quản lý trực tiếp rao bán giá) chủ cơ sở phục vụ mai táng Trại hòm tại quận 8 chia sẻ, hiện nay có rất nhiều loại “cò” môi giới mai táng. Họ có mặt và lưu động khắp mọi nơi, giao tiếp khá rộng, khi một gia đình có người mới qua đời, lập tức có những cuộc điện thoại người quen xung quanh thông báo. Khi hợp đồng được ký kết, họ trích tiền cà phê cho người thông báo, sau đó đem hợp đồng được ký kết tới các trại hòm quen biết để nhận tiền phần trăm.
Anh còn cho biết có hai loại “cò”, loại thứ nhất là những tay “cò” mới vào nghề, những tay cò này sẽ chỉ lấy những phần trăm hoa hồng, khi đã nắm hết các khung giá từ trại hòm đưa ra bằng cách nói chuyện và thuyết phục khách hàng, họ mời khách hàng( gia đình người chết) đến trực tiếp cơ sở, hai bên làm việc rõ ràng và hợp đồng được ký kết, khi ký hợp đồng xong công việc sẽ kết thúc và không chịu bất kỳ trách nhiệm nào trong việc diễn ra tang lễ trách nhiệm ấy thuộc về cơ sở trại hòm.
Các tay “cò” này còn được quyền kê thêm giá cả khoảng 10-15 triệu đồng, nếu không đáp ứng yêu cầu họ sẽ đưa khách hàng qua các trại hòm khác. Vậy, vừa được hưởng lợi phần trăm hoa hồng, vừa được thêm giá tổng việc nhận làm mai táng sẽ lên tới hàng chục triệu đồng.
Còn loại thứ hai, những tay “cò” này sẽ luôn đi cùng bên bạn trong khi hợp đồng được ký kết và trong những lúc đang tổ chức tang lễ. Khi đã có nhiều kinh nghiệm, tay “cò” sẽ trực tiếp ký kết hợp đồng tại tư gia khách hàng, lên tất cả lịch trình diễn ra trong chương trình làm lễ cũng như tự thỏa thuận ra giá. Tiếp đến, tay “cò” sẽ đi nhiều nơi đặt và thuê hàng tận gốc, thuê mướn với từng bộ phận riêng như xe, kèn tây, mời thầy tụng, liên hệ các dịch vụ hỏa táng, mộ huyệt và đặt các quan tài tại cơ sở sản xuất…, nhằm sẽ được hưởng lợi nhuận cao nhất. Với những yêu cầu trên các trại hòm cũng phải chấp nhận nếu không sẽ mất bị mất mối.
Với 4 đời làm trong nghề sản xuất quan tài đóng và bán hòm, thương hiệu này đã có tiếng mấy chục năm qua tại TP HCM do ông Hứa Kim Phong ( sinh năm 1955, ngụ tại Bình Tân) quản lý.
Ông Phong chia sẻ “Có quá nhiều người không tỉnh táo, họ cứ chăm chú nhìn các mẫu mã đẹp, tinh xảo bên ngoài mà không hiểu biết hết về chất lượng gỗ của mặt trên và mặt dưới quan tài như thế nào”, ông cũng bộc bạch thêm gỗ đóng hòm có rất nhiều loại, nếu mà là loại gỗ quý thì sẽ có giá lên đến gần 60 triệu đồng cho một chiếc, nhưng chỉ cái loại gỗ khác thì tầm 10 triệu đổ lại.
Về một người có lương tâm làm trong nghề, khi đứng nhận ra tổ chức một dịch vụ mai táng trọn gói nếu biết họ có yêu cầu nguyện vọng hỏa táng thì sẽ nên chọn mẫu quan tài có giá rẻ nhất, chất liệu gỗ nhanh cháy nhất, giảm bớt sự tốn kém rất nhiều cho thân gia. Ông còn cho hay nhiều tay “cò” đã tìm đến đặt hàng cần chúng tôi đóng gấp, với yêu cầu bên ngoài mẫu mã thật đẹp giống như gỗ quý nhưng thật chất bên trong là một loại ván rất thường rẻ tiền, với lý do vì sẽ vào lò hỏa thiêu. Thông thường, tất cả các quan tài khi hỏa táng dù bên ngoài có trạm gỗ cầu kỳ như thế nào đi chăng nữa, thì bên trong vẫn luôn làm bằng chất liệu gỗ bình thường rất dễ cháy chính vì vậy, chúng ta không nên chọn loại nhiều tiền, vừa mất tiền lại rất phí.
Để đánh lừa tâm lý khách hàng, các tay “cò” luôn giới thiệu họ sẽ chọn hòm có chất lượng gỗ quý nhất, tốt nhất cho gia chủ , trong lúc thời điểm đang tang gia bối rối, nên không gia đình nào muốn kiểm tra chất lượng nặng hay nhẹ, tốt hay xấu của một chiếc quan tài, chính thế, khách hàng luôn cần phải cân nhắc kỹ lưỡng cẩn thận khi các tay “cò” mai táng hét giá cao “ngất ngưởng”. Ông còn đảm bảo rằng riêng về chất lượng như thế nào thì khi chỉ có người đi đặt mẫu quan tài và các nhà sản xuất mới biết được chính xác nhất.