Hiện tượng người bán nhà đất kiến nghị kê khai giá ở mức thấp nhất, để giảm mức thuế phải nộp theo quy định đang ngày một khá phổ biến nhiều khu vực, việc thỏa thuận của hai bên về điều này, thông thường nếu có rủi ro xảy và thì phía người mua bị thiệt và gánh chịu.
Trong quá chuyển giao các giao dịch nhà đất của hiện tượng này, là vấn đề hết sức nhạy cảm để lách luật né thuế phổ biến ngày càng rộng rãi. Theo căn cứ ước tính giới chuyên gia thị trường bất động sản ở TP. HCM cho thấy, với tình hình hiện nay các giao dịch chuyển nhượng nhà đất kê khai đúng với giá trị thực của tài sản chiếm khoảng 25%, phần còn lại kê khai với mức giá giao dịch lại thấp hơn với thị trưởng nằm trong khoảng 75%, hầu hết mức giá đều thấp hơn rất nhiều so với giá trị thực tế (phổ biến nhất là từ 5 đến 10 lần).
Với hiện tượng khá phổ biến ngay thời điểm này là bên chủ thể người bán kê khai mức giá trên hợp đồng được công chứng lại thấp hơn giá trị thực tế, đã được bàn bạc trong hợp đồng đặt cọc. Lý do vì dựa vào giá này trên căn cứ thực để tính thuế, chi phí phát sinh khi giao dịch thành công. Vì thế, sau khi công chứng xác thực đầy đủ mà một bên có ý định thay đổi, hay cố tình vi phạm các điều khoản trên thỏa thuận hợp đồng, thì sẽ dễ phát sinh các cuộc xung đột giữa nhau.
Do mọi điều trên, mà bên phía Luật sư quản lý Công ty Luật pháp Việt Nam – cùng với giám đốc công ty luật tư nhân T.V. Trí và một chuyên gia pháp lý N.T.Phong cùng nhau hợp tác để đưa ra các khuyến cáo về vấn đề rủi ro xảy ra trong vụ việc này.
Theo như được biết từ khuyến cáo đưa ra, khi thỏa thuận trên bản hợp đồng mua bán, phía người bán luôn luôn kiến nghị giá cả chuyển nhượng lúc nào cũng phải thấp nhất hơn giá trị thực thanh toán. Về sau việc này cũng được lặp lại như thế, bên mua biến thành bên bán cho khách hàng tiếp đến. Rủi ro có thể xảy ra ở chỗ, phía người mua đồng ý chịu thỏa thuận với mức giá kê khai thấp là tự rước vị thế yếu hơn và khả năng cao sẽ không được pháp luật can thiệp bảo vệ dưới mọi hình thức.
Sau khi ký kết các thỏa thuận trên hợp đồng nếu tranh chấp xảy ra ở hai bên, mà bên mua lại không có chứng từ chứng minh được số tiền giá trị thực tế đã chuyển nhượng cho bên bán. Biên bản được lập bằng tay hay biên lai nhận từ ngân hàng sau khi chuyển khoản (trong trường hợp có) thường chỉ áp dụng khi các bên cần giải quyết các vấn đề tranh chấp trên tòa án hoặc xuất trình các giấy tờ để minh chứng khi bị điều tra. Về phía cạnh khác, nếu trường hợp về sau này người mua thứ 2 tiếp tục bán lại cho người mua thứ 3 kế tiếp và khách hàng thứ 3 lại muốn gia dịch đúng với giá trị thực, bên phía người thứ 2 sẽ phải gánh chịu khoản thuế phải nộp là rất lớn (thuế thu nhập của cá nhân từ phía giao dịch bất động sản)
Mặc dù biết lách luật trốn thuế là sẵn sàng chịu nhận mọi rủi ro, hiện tượng người dân giao dịch chuyển nhượng nhà đất chỉ kê khai mức giá mang tính tượng trưng để giảm một phần nghĩa vụ tài chính quy định của nhà nước. Thống kê được ghi nhận trên thị trường, tài sản giá trị thực được chốt giá khi giao dịch được thỏa thuận thành công (không xuất hiện trong hồ sơ thuế) nhiều hơn giá kê khai tượng trương gấp đôi, gấp ba, thậm chí gấp 5 lần.
Nhóm luật sư đại diện cho pháp luật cũng đã đề cập đến giải pháp đôi bên cùng có lợi ( WIN – WIN). Chỉ khi nhận được sự đề nghị của người bán về việc “trốn thuế”, phía người mua đừng ngần ngại hay e dè trong việc kê khai đúng giá trị thực, hãy mạnh dạn yêu cầu phía đối phương phải kê khai chính xác, khi gánh nặng về mặt thuế phải đóng quá cao, hai bên cùng bàn bạc chia sẻ đều các khoản phải phát sinh này.